WITAMINA A (RETINOL)
Aby zacząć dogłębnie pisać o witaminie A, należy najpierw wspomnieć, iż występuje ona w dwóch postaciach:
1) Retinol - jest prekursorem witaminy A. Retinol to początkowa postać witaminy A dlatego, że w tej postaci występuje w formie gotowej do spełnienie swojej roli.
Retinol znajdziemy w:
- wątrobie,
- tranie z dorsza,
- nabiale,
- żółtkach jaj,
2) Karotenoidy - to głównie beta karoten, który ulega w wątrobie przemianie w witaminę A. Karotenoidy występują głównie w roślinnych produktach:
- w ciemnozielonych warzywach liściastych np. szpinak, brokuły,
- w żółtopomarańczowych warzywach np. marchew, dynia,
- w czerwonych np. pomidory,
Różnica między retinolem a karotenoidami jest taka, że można spożywać duże ilości beta karotenu bez żadnych skutków ubocznych, podczas gdy retinol jako witamina rozpuszczalna w tłuszczach może dawać przy przedawkowaniu niepokojące objawy.
ROLA:
- silny przeciwutleniacz,
- obniża zły cholesterol,
- zapobiega chorobom serca, miażdżycy i nowotworom,
- wspomaga wzrok,
- zmniejsza ryzyko powstawania zaćmy,
- umożliwia tworzenie się wolnych rodników w organizmie,
WYSTĘPOWANIE w organizmie:
- wątroba,
WYSTĘPOWANIE w artykułach spożywczych:
- tran,
- wątroba,
- olej z wątroby dorsza,
- marchew,
- natka pietruszki,
- masło śmietankowe,
- żółtka jaj,
- szpinak,
- dynia,
- ser żółty,
- mango,
- morele,
- koperek,
- śmietana 18%,
- sałata,
- pomidor,
WŁAŚCIWOŚCI:
- rozpuszczalna w tłuszczach.
- odporna na działanie temperatury,
- jest wrażliwa na światło, powietrze i kwasy,
ZAPOTRZEBOWANIE:
- dzieci - 400-700uq
- dorośli - 800-1000uq
WITAMINA D (KALCYFEROL)
ROLA:
- bierze udział w procesie budowania kości i zębów,
- reguluje gospodarkę wapnia i fosforu,
WYSTĘPOWANIE w organizmie:
- w kościach,
- w zębach,
- w skórze - jako postać nieaktywna. Dopiero pod wpływem słońca staje się aktywna.
WYSTĘPOWANIE w artykułach spożywczych:
- tran,
- tłuste ryby - łosoś, makrela,
- mleko i tłuste przetwory mleczne,
WŁAŚCIWOŚCI:
- rozpuszczalna w tłuszczach,
- jest nietrwała w obecności światła i powietrza,
- trwała podczas wysokiej temperatury,
ZAPOTRZEBOWANIE:
- dzieci - 10uq
- dorośli - 5uq
WITAMINA E (TOKOFEROL)
ROLA:
- przeciwdziała utlenianiu witaminy A,
- zapobiega rozwojowi miażdżycy,
- zapobiega dolegliwością związanym z krążeniem krwi,
- chroni gruczoły wydzielania wewnętrznego np. przysadkę mózgową,
- jest niezbędna przy prawidłowym przebiegu procesów rozrodczych,
WYSTĘPOWANIE w organizmie:
- w wątrobie,
WYSTĘPOWANIE w artykułach spożywczych:
- kapusta,
- marchew,
- groszek zielony,
- oleje roślinne,
- margaryna,
- masło,
- orzechy,
- nasiona dyny
- słonecznik,
- wątroba,
- jaja,
- mleko,
WŁAŚCIWOŚCI:
- rozkłada się przy jełczeniu tłuszczu,
- jest wrażliwa na temperaturę, działanie tlenu i światło,
ZAPOTRZEBOWANIE:
- dzieci - 5 miligramów,
- dorośli - 10 miligramów,
WITAMINA K (FILOCHINON)
ROLA:
- jest niezbędna w procesie krzepnięcia krwi,
- uczestniczy przy wytwarzaniu białek potrzebnych zdrowym kością i tkanką,
- wpływa na prawidłowe funkcjonowanie nerek,
- pomieszcza rozmieszczać w komórkach ważne cukrowce(węglowodany),
WYSTĘPOWANIE w organizmie:
- w jelitach,
WYSTĘPOWANIE w artykułach spożywczych:
- żółtka jaj,
- mleko tłuste,
- zielone warzywa,
WŁAŚCIWOŚCI:
- wrażliwa na światło,
- wrażliwa na alkalia,
- wrażliwa na środki przeciw krzepnięciu krwi,
ZAPOTRZEBOWANIE:
- dzieci - 1-2 mikrogramy,
- dorośli - 4 mikrogramy,
*Zdjęcia zostały znalezione w wyszukiwarce google.